Có một nhóm bạn trẻ sẵn sàng đưa khách du lịch quốc tế đến bất cứ nơi đâu của Hà Nội hoàn toàn miễn phí. Dù không được đào tạo chuyên sâu về du lịch nhưng họ đã mang lại cho du khách nước ngoài những trải nghiệm tuyệt vời về danh thắng, về cuộc sống và con người Thủ đô. Đó là Câu lạc bộ Tình nguyện hướng dẫn du lịch Hà Nội, còn được du khách biết đến với cái tên Hanoi Free Tour Guides (HFTGs).
 |
Thành viên của Hanoi Free Tour Guides đưa khách du lịch đi tham quan. |
"Đại sứ nhỏ" của du lịch Thủ đô
Một cuộc gọi đến và Hà Linh vơ vội chiếc ba lô rồi đi nhanh ra đường, đến nơi những du khách đang đợi. Và một chuyến hướng dẫn du lịch được thực hiện ngay sau đó một cách hoàn toàn ngẫu hứng. Công việc Hà Linh thường làm suốt hai năm qua là những hành trình giàu cảm xúc. "Du khách cứ gọi đột xuất như thế nhưng em vẫn cố gắng để có thể đi. Có khi cũng mệt nhưng bù lại, làm hướng dẫn viên du lịch cho em rất nhiều trải nghiệm tuyệt vời". Hà Linh chỉ là một trong số hàng trăm bạn trẻ của HFTGs đang hằng ngày thực hiện những chuyến đi tour như thế. Mỗi chuyến đi là một "sứ mệnh" nho nhỏ mà các thành viên của HFTGs đang âm thầm thực hiện trong nhiều năm qua: Quảng bá vẻ đẹp của Hà Nội với bạn bè quốc tế.
Thành lập từ năm 2010, HFTGs là một tổ chức phi lợi nhuận về du lịch dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là học sinh, sinh viên có đam mê làm du lịch trên địa bàn Thủ đô. Đào Thành Công, Chủ tịch HFTGs cho biết: "Hà Nội là một trong những điểm hấp dẫn khách du lịch trên thế giới, nhưng nhiều du khách gặp phải nhiều khó khăn, nhất là trong giao tiếp. Trong khi đó, sinh viên Việt Nam lại rất cần môi trường ngoại ngữ để rèn luyện. Vì thế HFTGs ra đời với mục đích hỗ trợ, giúp đỡ miễn phí khách du lịch quốc tế đến thăm Hà Nội, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh, vẻ đẹp đất nước con người Việt Nam".
Từ một tổ chức tự phát, ban đầu chỉ gồm vài chục thành viên, đến nay sau hơn 5 năm hoạt động, HFTGs đã trở thành một tổ chức lớn với 500 thành viên và là địa chỉ tin cậy của du khách khi đến với Hà Nội. Với các ngôn ngữ: Anh, Pháp, Nga, Trung, Hàn, Nhật, Đức và Tây Ban Nha, mỗi năm HFTGs thực hiện khoảng 2.600 tour cho hơn 9.000 du khách. Năm 2014, trang web du lịch nổi tiếng thế giới Tripadvisor đã bình chọn HFTGs là đơn vị xuất sắc và là địa chỉ không thể bỏ qua khi du lịch Hà Nội. Để có được những thành công đó, HFTGs đã phải trải qua những tháng ngày gian nan. 8 tháng đầu tiên sau khi thành lập, nhóm chỉ tuyển được 25 thành viên và thường xuyên rơi vào tình trạng không có khách. Các thành viên phải lập web chào mời, đi phát tờ rơi ở các khách sạn, nhà hàng hoặc nhờ bạn bè hỗ trợ.
Nhiều lúc thiện ý của các bạn trẻ đã vấp phải sự nghi ngờ từ những du khách nước ngoài. Người phương Tây vẫn có quan niệm "Không có gì là miễn phí", thế nên trước lời mời hướng dẫn du lịch miễn phí họ tỏ ra e dè. Nhóm phải vận động rất nhiều và rồi có một đôi vợ chồng người Australia đồng ý nhờ hướng dẫn du lịch. Niềm vui như vỡ òa. Tour du lịch đầu tiên tuy còn những bỡ ngỡ nhưng đã thành công và để lại trong lòng du khách những ấn tượng tốt đẹp. Như hiệu ứng domino, lượng khách du lịch nhờ HFTGs giúp đỡ đã tăng lên sau đó. Những kỷ lục về số tour, số khách được lập rồi lại bị phá vỡ trong niềm hạnh phúc của các thành viên.
Cảm nhận Hà Nội theo một cách riêng
Điều thú vị khi được những thành viên của HFTGs hướng dẫn là du khách có thể đi đến bất cứ nơi đâu của Hà Nội và đi một cách hoàn toàn ngẫu hứng. Du khách có thể tùy hứng tạt ngang, rẽ dọc, luồn sâu vào những con ngõ dài hun hút hoặc lang thang ở những góc chợ ồn ào. Có thể nhâm nhi tách cà phê trứng hoặc ngồi bệt ở vỉa hè ăn một bát bún riêu cua.
Đến với những địa danh: Hồ Hoàn kiếm, Bảo tàng Dân tộc học… du khách không phải nghe những bài thuyết trình "khuôn mẫu", hướng dẫn viên trò chuyện, chia sẻ với một góc nhìn rất riêng, vừa giản dị, vừa gần gũi. Giữa du khách và hướng dẫn viên không còn quan hệ của người cung cấp và sử dụng dịch vụ mà là quan hệ bạn bè. Hà Nội hiện lên cùng một con mắt đời thường, dung dị và bình yên. Hà Nội níu chân du khách không chỉ bằng danh lam thắng cảnh, bằng những món ngon mà còn bằng tình cảm giữa con người với nhau.
Hương Anh, một tình nguyện viên tham gia HFTGs mới hơn một năm nhưng đã có rất nhiều kỷ niệm đẹp, nhất là lần dẫn du khách người Malaysia tên Alvin đi thăm Hà Nội. Khách kéo Hương Anh đi ăn hết món này đến món khác, còn tặng cả kẹo sô cô la và gửi kèm một lời hẹn mời sang Malaysia. Còn với Nguyễn Khắc Thắng, những chuyến tour cùng đoàn du khách gia đình luôn mang lại cảm xúc đặc biệt. Nhất là lần dẫn tour cho 4 du khách Canada, sự cởi mở, thân thiện đã khiến hai bên hòa vào nhau như những người trong gia đình.
Thế nhưng không phải lúc nào các hướng dẫn viên của HFTGs cũng may mắn và vui vẻ như vậy. Không ít lần, các bạn bị khách "cho leo cây" hoặc có những trục trặc. Tuy nhiên, những sự cố như vậy không làm giảm niềm đam mê và sự tận tụy của các bạn.
Nhân rộng mô hình
Làm hướng dẫn viên cho du khách nước ngoài, tưởng đơn giản mà không đơn giản một chút nào. Để trở thành thành viên của HFTGs, người ứng tuyển phải trải qua 4 vòng khảo thí, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn ngoại ngữ, kiến thức xã hội… Nhưng thế vẫn chưa đủ. Hà Linh cho biết, để có thể hướng dẫn du khách, bản thân phải đọc rất nhiều tài liệu khác nhau để bổ sung kiến thức, chịu khó đi lại để thuộc đường và phải tinh ý để tránh cho cả hai khỏi những cú "sốc văn hóa". Như lần dẫn hai du khách Ấn Độ, Linh vô tình mời họ vào một quán thịt bò (trong khi người theo Ấn Độ giáo kiêng món này). Hay khi trông thấy hai người khách dùng tay bốc thức ăn, Linh tròn xoe mắt và không ăn được. Ngoại ngữ cũng là một yếu tố quan trọng cần bổ trợ thường xuyên. Nhiều trường hợp khách Hàn Quốc, Nhật Bản đăng ký đi tour tiếng Anh nên rất khó khăn trong giao tiếp. Hay như người Tây là "thánh đi bộ" nên những tình nguyện viên mới tham gia thường "mệt lả" nếu khách muốn đi bộ để tham quan.
Bạn Nguyễn Thị Liên cũng chia sẻ thêm những vướng mắc ấy là du khách gần như không hiểu gì về Việt Nam hoặc hiểu một cách rất sai lệch. Như lần dẫn hai du khách người Mỹ (Anna và Josh) vào Bảo tàng Hồ Chí Minh, Liên như sững người khi Anna hỏi "Tại sao người Việt Nam lại bước vào cuộc chiến?". Liên đã phải giải thích một cách rất nhẹ nhàng; đồng thời không quên nhắn gửi một thông điệp là người Việt Nam rất yêu mến hòa bình. Khi đến Nhà tù Hỏa Lò, Liên cũng gần như im lặng không thuyết trình để tránh khơi gợi cảm xúc không tốt từ du khách.
Ngoài hướng dẫn du lịch cho du khách quốc tế, từ năm 2015, HFTGs cũng mở thêm hoạt động hướng dẫn cho khách từ các tỉnh thành khác đến Hà Nội; đồng thời tổ chức các cuộc thi dịch thuật dành cho bạn trẻ yêu thích và các sự kiện văn hóa nhằm góp phần quảng bá cho du lịch đất nước. Là một tổ chức của sinh viên về du lịch Hà Nội, HFTGs cũng mở rộng liên kết với các tổ chức tương ứng ở nhiều quốc gia trên thế giới, hợp tác cùng họ thực hiện các chương trình giao lưu văn hóa giữa các trường đại học ở Việt Nam và các nước như Hà Lan, Đức, Philippines, Thái Lan... Nói về những mục tiêu, dự định trong tương lai, anh Đào Thành Công cho biết: Sắp tới sẽ cố gắng nâng mức tour có thể đáp ứng lên 10%, giảm tối đa việc từ chối yêu cầu từ du khách do thiếu nhân lực. Anh cũng chia sẻ về mong muốn nhân rộng mô hình HFTGs ra miền Trung và miền Nam để có thể đóng góp được nhiều hơn nữa cho việc phát triển du lịch nước nhà.
