Tỷ phú xưa và nay

Kỳ 5: Ông trùm tìm kiếm Robin Li

Robin Li - ông chủ trang web tìm kiếm Baidu - đã đánh bại người khổng lồ Google khi giành được 70% thị phần tìm kiếm tại thị trường đông dân nhất thế giới và trở thành cỗ máy tìm kiếm độc lập lớn thứ 3 thế giới. Robin Li đang là người giàu nhất Trung Quốc đại lục với tài sản 9,4 tỷ USD.

Robin Li - ông chủ trang web tìm kiếm Baidu - đã đánh bại người khổng lồ Google khi giành được 70% thị phần tìm kiếm tại thị trường đông dân nhất thế giới và trở thành cỗ máy tìm kiếm độc lập lớn thứ 3 thế giới. Robin Li đang là người giàu nhất Trung Quốc đại lục với tài sản 9,4 tỷ USD. 

> Kỳ 4: Huyền thoại tài chính J.P. Morgan

> Kỳ 3: Trùm xe hơi Henry Ford

> Kỳ 2: Vua thép Andrew Carnegie

> Tỷ phú xưa và nay (kỳ 1): Vua dầu Rockefeller, tỷ phú đầu tiên

Theo đuổi niềm đam mê

Robin Li (Li Yanhong) sinh năm 1968 tại thành phố Yangquan, tỉnh Sơn Tây, cách Bắc Kinh hơn 300km về phía Tây Nam, là “quý nam” áp út trong gia đình có cha mẹ làm công nhân.

Từ nhỏ, Robin đã tỏ ra thông minh hơn tuổi, sớm bộc lộ niềm đam mê máy tính khi tham gia nhiều cuộc thi lập trình tại địa phương. Năm 1987, Robin đậu cao trong kỳ thi vào Đại học quốc gia Bắc Kinh.

Robin Li.

Robin Li.

Tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh ngành quản trị thông tin năm 1991, Robin giành được học bổng tiến sĩ công nghệ máy tính ở Hoa Kỳ của Đại học New York - Buffalo nhưng anh chỉ lấy xong bằng thạc sĩ năm 1994 rồi quyết định dừng đường học vấn để đi làm với ý định thâm nhập Thung lũng Silicon - đầu não công nghệ cao ở Hoa Kỳ.

Robin lựa chọn làm việc cho chi nhánh Dow Jones & Company trong nhóm phát triển các chương trình phần mềm cho Wall Street Journal online. Anh dành nhiều công sức nghiên cứu những thuật toán hiệu quả hơn cho các cỗ máy tìm kiếm.

Năm 1995, Robin đã tìm thấy một nửa còn lại của mình trong buổi họp mặt sinh viên Trung Quốc ở New York mở rộng. Sau 6 tháng hẹn hò, cặp đôi Robin Li - Dongmin Ma (Melissa Ma) kết hôn vào ngày đẹp 10-10-1995.

Năm 1996, Robin phát triển thành công thuật toán chấm điểm website RankDex sử dụng cho việc xếp hạng các trang web đưa ra trong kết quả tìm kiếm, với cơ chế tìm kiếm dựa trên phân tích các liên kết web để đánh giá mức độ phổ biến của một trang web.

Bước đột phá của Robin không được chú ý nên anh quyết định mang phần mềm này giới thiệu tại một hội thảo ở Thung lũng Silicon và đã lọt vào mắt xanh của Trưởng nhóm công nghệ Infoseek là William I. Chang. Robin được mời về giám sát phát triển công cụ tìm kiếm Infoseek.

Tuy nhiên thời gian này lĩnh vực tìm kiếm chưa được đánh giá đúng tầm, ngay cả công ty Yahoo! cũng bỏ rơi mảng tìm kiếm và phạm sai lầm khi chuyển các chức năng tìm kiếm sang anh lính mới Google. Trong bối cảnh bi quan đó, Robin vẫn kiên trì với niềm tin tìm kiếm trên mạng sẽ là ngành kinh doanh triển vọng. Robin quyết định quay về cố hương tìm cách tự khai thác thành quả công nghệ tìm kiếm của mình.

Đánh bại Google

Hiện nay, Baidu đang đứng trước nhiều thách thức lớn. Nhiều nhà phân tích chỉ trích trang tìm kiếm này chạy theo doanh thu quảng cáo thái quá. Thí dụ khi người sử dụng tra cứu từ “ung thư” thì Baidu có xu hướng cho ra những bệnh viện đã mua vị trí đầu bảng kết quả tìm kiếm hơn là cung cấp thông tin về “ung thư”. Baidu còn bị chính các đối tác quảng cáo kiện vì mập mờ trong chuyện tính phí, như một bệnh viện ở Bắc Kinh đã tố cáo Baidu tự mình click vào quảng cáo để rồi tính tiền khách hàng. Baidu cũng thường xuyên dính líu vào các vụ kiện bản quyền. Tháng 4-2011, Baidu bị Bộ Văn hóa Trung Quốc phạt vì cung cấp dịch vụ tải nhạc trái phép. Quan chức Trung Quốc buộc Baidu phải gỡ khỏi thư viện trực tuyến những tác phẩm vi phạm tác quyền văn học.

Năm 1999, Robin cùng người bạn Eric Xu (tiến sĩ sinh hóa và có nhiều mối quan hệ tốt ở Thung lũng Silicon) thuyết phục 2 quỹ vốn Integrity Partners và Peninsula Capital đầu tư 1,2 triệu USD. Họ quay về Trung Quốc thành lập Công ty tìm kiếm Baidu vào tháng 1-2000.

Tiếp đó, họ huy động được thêm 10 triệu USD nữa từ Draper Fisher Jurvetson và IDG Technology Venture. Baidu thâm nhập thị trường tìm kiếm bằng cách cung cấp dịch vụ tìm kiếm cho các cổng thông tin Trung Quốc, sau đó tiến lên phát triển một cỗ máy tìm kiếm riêng.

Tháng 9-2001, website Baidu.com bắt đầu hoạt động, kiếm tiền bằng cách bán quảng cáo lúc hiển thị kết quả tìm kiếm và khách hàng phải trả tiền theo số lần click chuột của người sử dụng. Số người sử dụng internet ở đất nước đông dân nhất thế giới đã gia tăng nhanh chóng theo sự bùng nổ tăng trưởng kinh tế. Theo ước tính của Morgan Stanley, 70% số người sử dụng internet ở Trung Quốc dưới 30 tuổi. Đây cũng là đối tượng chính Baidu nhắm tới.

Baidu đánh vào sở thích giải trí của giới trẻ và nhanh chóng thu hút hàng triệu lượt người vào tải nhạc, đọc sách, mở blog, tìm ảnh… Ngày 5-8-2005, Baidu tiến hành IPO thành công trên sàn Nasdaq với giá 27USD/cổ phiếu.

Khi kết thúc ngày giao dịch, cổ phiếu Baidu đã lên tới 122USD, tăng 354%, lập kỷ lục trên sàn Nasdaq kể từ sau đỉnh cao bong bóng dot-com năm 2000 (một bong bóng thị trường cổ phiếu của các công ty công nghệ cao). Đột nhiên, Baidu trở thành công ty trị giá 4 tỷ USD và ông chủ Robin nắm số cổ phiếu gần 1 tỷ USD.

Trong vòng 2 năm sau đó, Baidu trở thành công ty Trung Quốc đầu tiên góp mặt trong chỉ số Nasdaq-100. Baidu chấp nhận để nhà chức trách kiểm duyệt website, vì vậy được Chính phủ Trung Quốc ủng hộ, trong lúc các công ty internet nước ngoài khác như Google thường xuyên gặp rắc rối với nhà cầm quyền.

Qua 9 năm phát triển, Baidu đã giành được 70% thị phần tìm kiếm Trung Quốc và trở thành cỗ máy tìm kiếm độc lập lớn thứ 3 thế giới. Tháng 1-2011, dân số mạng Trung Quốc đã vượt mốc 450 triệu người, góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng của Baidu. Cổ phiếu Baidu tăng gấp đôi trong năm 2010, nâng tài sản vợ chồng Robin Li - Melissa Ma lên 9,4 tỷ USD, trở thành người giàu nhất Trung Quốc đại lục.

----------

Kỳ 6: Tỷ phú ngông Mikhail Prokhorov 

Các tin khác